Latarnie umarłych w Krakowie to nieco zapomniany zabytek Krakowa. Kiedyś pełniły rożne funkcje. Oświetlały drogę pielgrzymom, wskazywały drogę do klasztorów i kościołów położonych poza miastem. Często stały na granicy cmentarza lub przy szpitalu dla trędowatych. Ich rolą było ostrzeganie przed niebezpieczeństwem zakażenia. Obecnie większość latarni została przerobiona na kapliczki. Nie płoną w nich kaganki czy świeczki. Otwory zamurowano lub zastąpiono wizerunkami świętych. Mimo wszystko stanowią ciekawy punkt na turystycznej mapie Krakowa. Zatem gdzie spotkacie dawne latarnie umarłych?
Latarnie umarłych w Krakowie
Zacznijmy od najstarszej zachowanej latarni. Aby ją obejrzeć musicie opuścić teren Starego Miasta i udać się na ulicę Kopernika do kościoła św. Mikołaja. Na dziedzińcu przy kościele stoi kamienna, gotycka latarnia z XIV wieku. Nie jest to jej pierwotna lokalizacja. Pierwotnie stała koło szpitala trędowatych, przy kościele św. Walentego, który niegdyś znajdował się na narożniku dzisiejszych ulic Długiej i Pędzichów. Kościół i szpital zburzono na początku XIX wieku, a latarnię przeniesiono na ulicę Kopernika w 1871 roku.
Przy ulicy Kopernika zobaczycie jeszcze jedną latarnię umarłych. W tym celu musicie udać się pod mury klasztoru sióstr karmelitanek. Kapliczka pochodzi w 1812 roku, kiedyś oświetlała drogę do kościoła i klasztoru. Obecnie we frontowej ścianie umieszczony jest obraz przedstawiający Jezusa, a z boku Matkę Bożą.
Planty okolice hotelu Royal
Jeśli wyruszycie Plantami w stronę Wawelu to na tyłach hotelu Royal dostrzeżecie słupową kapliczkę, która właściwie jest murowaną latarnią. Dzisiaj jest zwana kapliczką św. Gertrudy. W rzeczywistości jest to późnobarokowa latarnia umarłych, pochodząca z cmentarza przy kościele śś. Rocha i Sebastiana. Kościół zbudowano po 1528 roku poza murami miasta, na podmokłych terenach, wraz ze szpitalem dla chorych zakaźnie. Przede wszystkim szpital oferował pomoc cierpiącym na choroby weneryczne. Kościół uległ zniszczeniu z końcem XVIII wieku, zaś szpital zamknięto w 1821 roku – dziś pozostała po nich tylko nazwa ulicy św. Sebastiana. A także kapliczka – latarnia.
Stary Cmentarz Podgórski
Z kolei przy ulicy Wielickiej na wysokości starego cmentarza Podgórskiego znajduje się kapliczka Bóg Ojciec. Należy zaznaczyć, że jest to rzadkie przedstawienie w ikonografii. Jest to barokowa rzeźba przedstawiająca Boga Ojca na cokole, pod blaszanym daszkiem. Kapliczka powstała prawdopodobnie w XVIII wieku i pierwotnie stała w miejscu, gdzie obecnie jest wiadukt kolejowy nad ulicą Wielicką. Kiedyś wyznaczała granicę miasta Podgórza. Utrwaliło się też określenie „za Bogiem Ojcem”, które oznaczało „hen daleko za miastem”. Na kapliczce znajduje się tablica pamięci informująca, że pod starym cmentarzem Niemcy rozstrzelali dziesięciu Polaków 20 listopada 1943 roku.
