Cmentarz Rakowicki to obok Krypty Zasłużonych na Skałce i grobów w katedrze wawelskiej najchętniej odwiedzana przez turystów nekropolia. To niezwykłe miejsce, jest niczym muzeum, w którym zamiast eksponatów oglądamy piękne pomniki i rzeźby. W sensie przenośnym jest też spotkaniem z tymi, którzy kiedyś w Krakowie żyli, tworzyli i wpływali na rozwój miasta.
Cmentarz Rakowicki geneza
Założenie Cmentarza Rakowickiego wiąże się z likwidacją śródmiejskich cmentarzy przykościelnych pod koniec XVIII wieku. Nowy cmentarz miejski założono w latach 1800-1803 go na terenie Prądnika Czerwonego, czyli ziemiach odkupionych od karmelitów bosych daleko za murami Krakowa. Natomiast nazwa Rakowicki odnosi się do wsi Rakowice, położonej 2 km od cmentarza. Jako pierwsza na cmentarzu spoczęła w styczniu 1803 roku Apolonia Bursikowa z Lubowieckich. Młodziutka osiemnastolatka zmarła na gruźlicę. Niestety jej grobu nie zobaczymy. Zachowała się jedynie inskrypcja, którą wmurowano w mur cmentarny z okazji 200 rocznicy założenia nekropolii.
Plan Cmentarza Rakowickiego
Cmentarz kilkakrotnie powiększano. Najstarszą, a więc najbardziej zabytkową część cmentarza zaprojektował Karol Kremer – wybitny architekt. Ma ona kształt bramy, która symbolizuje przejście od doczesności do wieczności. Najstarsza część cmentarza ma charakter parkowy, z alejkami układającymi się półkoliście i kaplicą Zmartwychwstania Pańskiego usytuowaną centralnie. Kaplicę ufundowali Anna i Ludwik Helclowie w 1863 roku. Po raz kolejny Cmentarz Rakowicki powiększano w drugiej połowie XIX wieku i na początku XX. Obecnie zajmuje powierzchnię 42 ha i znajduje się na nim około 75 tysięcy grobów.
Znaczenie Cmentarza Rakowickiego
Znaczenie Cmentarza Rakowickiego jest nie do przecenienie. Jest miejscem spoczynku zasłużonych rodzin krakowskich, prezydentów Krakowa, ale także osób, które walczyły o wolność i niepodległość. Wędrując alejkami odkryjemy miejsca spoczynku powstańców z 1830/31 r. i 1863 roku, ofiar bombardowania Krakowa z 1848 roku, nad którymi góruje przejmujący Anioł Zemsty. Na alei głównej zobaczymy grobowiec Jana Matejki, doktora Jakubowskiego, Kossaków, Heleny Modrzejewskiej i pomnik poświęcony ułanom poległym w słynnej szarży pod Rokitną z 1915 roku. Spora część nagrobków to wybitne przykłady sztuki funeralnej, dzieła utalentowanych artystów i architektów.
Zasłużeni na Cmentarzu Rakowickim
Nekropolia ma też swoją Aleję Zasłużonych, w której spoczywają osoby świata nauki, kultury i sztuki. To tu zobaczymy m.in grób Jerzego Binczyckiego, Piotr Skrzynecki, Marek Grechuta, Barbara Kwiatkowska-Lass. Nieco dalej od Alei Zasłużonych znajduje się skromny grób Wisławy Szymborskiej. Natomiast w części wojskowej przy ul. Beliny-Prażmowskiego obejrzymy grób Kaczorowskich, czyli rodziców Jana Pawła II.
